Histaminevrije Kruidnoten

Tradities en feestdagen, wat mij betreft gaan deze twee heel goed samen. Vooral het Sinterklaas- en het kerstfeest, ik ben er dol op! Ik heb zelf warme herinneringen aan mijn kindertijd, ik denk dat mijn liefde voor deze feestdagen ook daar is ontstaan. Wij hadden als gezin allerlei (kleine) tradities, zoals velen denk ik. Bepaalde tradities zijn in de loop der jaren hetzelfde gebleven, sommigen zijn veranderd en weer andere zijn verdwenen, ook dat hoort erbij. Aan het einde van de zomer word je in de supermarkt al geconfronteerd met de eerste kruidnoten en andere lekkernijen die bij Sinterklaas horen. Persoonlijk vind ik dit te vroeg en koop ik de eerste kruidnoten pas na Sint Maarten, vlak voordat de goedheiligman ons land weer bezoekt. Al dit lekkers koop ik alleen niet meer voor mezelf. Ik kan er geen enkele meer verdragen. Dus ben ik op zoek gegaan naar een recept van kruidnoten die laag in histamine zijn. Op deze manier kan ook ik nog een beetje mee snoepen tijdens de Sinterklaasintocht en pakjesavond. En dit gun ik jou ook!

ONZE SINTERKLAAS TRADITIES

UIT MIJN KINDERTIJD

Sinterklaas vond ik vroeger altijd het allerleukste feest, ik keek hier dan ook ieder jaar reikhalzend naar uit. Ook was ik enorm goedgelovig en heb ik het geloof in Sinterklaas lang volgehouden. We zongen veel liedjes, ook Friese, aan de piano, die mijn vader begeleidde. Sommige liedjes speelde ik op de blokfluit mee. Af en toe zetten we onze schoen. Ik kreeg sowieso één keer ‘verse’ marsepein van het varken in mijn schoen. Dat was smullen geblazen! Ik snoepte dan hele kleine stukjes af om het vervolgens te laten smelten op mijn tong. Ook een witte chocoladeletter was favoriet en een kruid- of pepernoot ging er goed in!

Voordat pakjesavond begon, kwam er altijd een speciale Sinterklaas aflevering van Sesamstraat op televisie en ook hier keek ik naar uit. Zodra pakjesavond begon, ging mijn vader of mijn oom altijd even kijken waar Sinterklaas bleef en ’toevallig’ kwam die goede oude man altijd juist op dat moment langs. Toen we wat ouder werden, zijn we begonnen met lootjes trekken en werden er prachtige gedichten en surprises in elkaar geknutseld. De gedichten waren altijd heel persoonlijk, met hier en daar een lach en een traan. Vooral mijn vader is hier een ster in. Dit hebben we jarenlang zo gedaan, tot de nieuwe generatie geboren werd.

MIJN STUDENTENTIJD & MIJN TIJD ALS JUF

Ik heb zelf op de PABO gezeten en hierdoor kwam ik ook als (jong) volwassene volop in aanraking met het Sinterklaasfeest. Wij vierden het zelf met ons gezin nog steeds ieder jaar, al veranderde de traditie soms wel wat van vorm. Toch voelt het anders wanneer je zelf volwassen bent. De liefde voor Sinterklaas kwam echter opnieuw volledig tot bloei toen ik zelf stage begon te lopen op de basisschool. De spanning en het plezier van de kinderen werkte zo aanstekelijk, ik vond het bijvoorbeeld fantastisch om de klas helemaal te versieren en veel knutsels met de kinderen te maken, zowel met de jongere als oudere kinderen, met Sinterklaasliedjes op de achtergrond. Wat was dit een leuke en magische tijd!

MIJN MAMATIJD

Vanaf het moment dat ik zelf moeder werd, kreeg Sinterklaas opnieuw een andere en diepere betekenis voor me.  Onze dochter is ook een enorme Sinterklaasfeest-fan. Goh, van wie zou ze dit toch hebben?! Haha. De afgelopen jaren hebben we heel wat afgeknutseld, gezongen en gefeest en ook onze eigen tradities ontwikkeld. Zo gaan we bijvoorbeeld ieder jaar naar de nieuwste Sinterklaasfilm in de bioscoop en kijken we iedere avond naar het Sinterklaasjournaal.

Dit jaar gaat pakjesavond er voor het eerst anders uit zien, ook onze dochter gelooft inmiddels niet meer. Dus nu gaan we lootjes trekken, ook de kinderen, Ze zijn inmiddels allemaal oud genoeg om hier aan mee te kunnen doen. En dus vieren we pakjesavond, voor het eerst sinds COVID, weer met mijn familieleden. Ik kijk hier enorm naar uit!

KRUID- EN/OF PEPERNOTEN?!

EEN STUKJE GESCHIEDENIS

Pepernoot is de familienaam waar alle verschillende pepernoten onder vallen, en de kruidnoot er dus één van is. De kruidnoot bevat meer kruiden dan de pepernoot, vandaar dat ze het de ‘kruidnoot’ genoemd hebben.

De pepernoot wordt al eeuwen gegeten, al in de 16e eeuw werd de pepernoot uitgedeeld aan kinderen als traktatie. Dit was toen gemaakt van deegresten van peper- en kruidkoek. Het bewijs hiervan kun je bijvoorbeeld vinden op het schilderij ‘Het Sint Nicolaasfeest’ van Jan Steen, op de grond zie je pepernoten liggen.

De kruidnoot werd in de 18e eeuw voor het eerst gemaakt en gegeten. Dit dankzij de ontdekkingsreizigers die specerijen meebrachten uit het verre oosten. Deze specerijen, laten speculaaskruiden genoemd, werden toegevoegd aan de pepernoten en zo ontstonden er kruidigere pepernoten, de kruidnoot.

Tegenwoordig zijn de kruidnoten veel populairder dan de oorspronkelijke pepernoten. Deze laatste zijn nog wel verkrijgbaar, maar lang niet overal meer.

WAAROM WORDT ER MET KRUIDNOTEN GESTROOID?

Het strooien van kruidnoten is ontstaan vanuit de gewoonte om met eten te strooien als vruchtbaarheidssymbool. Dit werd in de Middeleeuwen al gedaan tijdens de voltrekking van een huwelijk. Toen Sinterklaas vanaf de 19e eeuw bezoekjes langs huizen kwam brengen, is het strooien van kruidnoten ontstaan, kinderen zijn volgens hem het symbool voor vruchtbaarheid.

WELKE KRUIDEN ZITTEN ER IN DE KRUIDNOTEN?

De traditionele kruidnoten worden gemaakt van tarwebloem en zijn vaak gekruid met kaneel, nootmuskaat, kruidnagel, gemberpoeder, kardemom en witte peper. Deze kruiden samen worden speculaaskruiden genoemd. Ook binnen de speculaaskruiden zijn er inmiddels meerdere varianten, in sommige zit ook piment, korianderzaad, foelie (het broertje van de nootmuskaat) en/of anijs. Zoals jullie inmiddels weten misschien, volg ik de SIGHI-lijst. Is dit en deze lijst nieuw voor je, dan verwijs ik je graag door naar een artikel die ik hier eerder over geschreven heb: https://www.gutsandgood.com/sighi-lijst/

HISTAMINEVRIJE KRUIDNOTEN

Af en toe heb ik moeite met de Nederlandse vertaling van ‘low histamine’. Ik zie in het zoekgedrag terug dat er veel gegoogled wordt naar ‘histaminevrije’ recepten, wat in het Engels als ‘low histamine’ gebruikt wordt. Mijn persoonlijke voorkeur gaat eerder uit naar ‘low histamine’ dan naar ‘histaminevrij’. Toch denk ik dat mijn recepten sneller gevonden zullen worden wanneer ik ze ‘histaminevrij’ noem hier in Nederland, vandaar dat ik nu voor het eerst deze term gebruik.

De (speculaas)kruiden die in de kruidnoten toegevoegd worden zijn niet allemaal laag in histamine. Om ze toch zo laag mogelijk in histamine te maken, gebruik ik de kruiden: (witte) peper (2), zeezout (0) en kardemom (0). Peper scoort een 2 op de SIGHI-lijst, met de notitie dat kleine hoeveelheden meestal goed getolereerd worden. Dit is ook bij mij het geval, ik heb nog nooit een reactie gehad op peper. Wel heb ik ergens een keer gelezen dat witte peper histamine vriendelijker is dan zwarte peper. Om deze reden ben ik destijds overgestapt naar witte peper. Maar dit weet ik niet zeker, ook de bron weet ik niet meer.

Andere kruiden die je zelf nog toe zou kunnen voegen én laag in histamine zijn (tussen haakjes de score die de kruiden krijgen op de SIGHI-lijst):

• Kaneel (0) – ik reageer hier persoonlijk wel op. Vandaar dat je deze kruid niet tegenkomt in mijn baksels.
• Korianderzaad (0)
• Nootmuskaat & foelie (1)
• Gemberpoeder (1)

Recept afdrukken

4 van 3 stemmen

HISTAMINEVRIJE KRUIDNOTEN

Met deze histaminevrije kruidnoten kun je het gezellige Sinterklaasfeest alsnog smullend meevieren!

Voorbereidingstijd1 uur 30 min

Bereidingstijd30 min

Gang: Tussendoortje

Keuken: Nederlands

Porties: 70 kruidnoten

Benodigdheden

• 1 mengkom
• 1 keukenmachine + deeghaak of met de handen kneden kan ook
• 2 eetlepels
• 1 theelepel
• 1 mes
• 1 stuk vershoudfolie
• 1 oven
• 1 bakplaat
• 2 vellen bakpapier
• 1 weegschaal
• 1 koelrek

Ingrediënten

BASIS INGREDIËNTEN VOOR DE KRUIDNOTEN:

• 250 gram speltbloem glutenvrij zelfrijzend bakmeel kan ook, dan de bakpoeder weglaten
• 7 gram bakpoeder wijnsteen
• 125 gram basterdsuiker donkere
• 2 eetlepels keukenstroop
• 100 gram ongezouten roomboter in kleine blokjes gesneden
• 3-4 eetlepels (haver)melk of een andere plantaardige soort. Je kunt dit ook vervangen door 1 eidooier te gebruiken.
• 1 eetlepel kardemom gemalen
• 1 snuf zeezout
• 1 snuf peper witte

OPTIONEEL ALS EXTRA 'SPECULAASKRUIDEN' TOE TE VOEGEN:

• 1 snuf kaneel/nootmuskaat/gemberpoeder/korianderzaad

Instructies

OM HET DEEG TE MAKEN:

• Voeg alle basis ingrediënten toe aan de mengkom. Voeg eerst drie eetlepels (haver)melk toe om te kijken hoe het deeg zich vormt. Wanneer het deeg na het mixen nog te droog aanvoelt, dan kun je nog een vierde eetlepel (haver)melk toevoegen en dit kort mee mixen. Het deeg mag best een beetje plakkerig aanvoelen namelijk.
• Maak een bol van het deeg en verpak het in een stuk vershoudfolie.
• Laat het deeg 30-60 minuten koelen en rusten in de koelkast.

OM DE KRUIDNOTEN TE MAKEN:

• Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius, boven- en onderwarmte.
• Haal het deeg uit de vershoudfolie en verdeel het deeg in tweeën. Draai van de eerste helft bolletjes van ongeveer 8 gram. Ik weeg dit met behulp van de weegschaal af. Druk ze vervolgens met je duim een klein beetje plat.
• Leg de bolletjes in rijen van 7 op de bakplaat, met een klein beetje ruimte tussen de kruidnoten, ze lopen nog een beetje uit in de oven. En dit herhaal je tot je 5 rijen hebt en in totaal 35 kruidnoten.
• Bak de kruidnoten in 15 minuten af. Draai ondertussen de tweede helft aan kruidnoten.
• Zodra de eerste serie uit de oven komt, mogen deze gelijk van de bakplaat overgeplaatst worden naar het koelrek om daar vervolgens volledig af te koelen.
• Verdeel de tweede serie aan kruidnoten over de bakplaat, net als de eerste serie en herhaal voorgaande stappen.

* De ingrediënten zijn op volgorde van toepassing beschreven, om het zo overzichtelijk en gemakkelijk mogelijk te maken.

** Veel genoemde producten zijn biologisch en te vinden op mijn boodschappenlijst: https://www.gutsandgood.com/boodschappenlijst/.

*** Peper scoort een 2 op de SIGHI-lijst, wel met de notitie erbij dat kleine hoeveelheden vaak goed verdragen wordt, zo ook bij mij het geval. Mocht je geen (witte) peper verdragen, dan kun je dit makkelijk weglaten in het recept, de smaak zal er zeker niet minder door zijn!

**** Je hoeft de oven pas aan te zetten zodra je begint met de kruidnootjes te maken. Dit scheelt je weer wat in de energiekosten, ;).

***** Ik bak de kruidnoten bewust in twee keer. Ik heb ze geprobeerd in één keer af te bakken, maar bij mij worden ze dan minder bros. En dit vind ik juist zo lekker aan kruidnoten. Mocht jouw oven dit wel aan kunnen, dan zou je de kruidnoten ook in één keer af kunnen bakken!

 

IK VIND HET ZO BIJZONDER DAT JE ÉÉN VAN MIJN RECEPTEN GAAT MAKEN! IK ZOU DAN OOK HEEL GRAAG JE CREATIES WILLEN ZIEN! ZOU JE ME MISSCHIEN WILLEN TAGGEN IN JE BERICHT OF IN JE STORIES? WANNEER JE @LOW.HISTAMINE.LIVING TAGT, KAN OOK IK MEEGENIETEN, :)! EN LAAT VOORAL EEN REACTIE HIERONDER ACHTER, DIT ZORGT ERVOOR DAT VEEL LOTGENOTEN DIT RECEPT OOK KUNNEN VINDEN, :)! VEEL BAKPLEZIER!

BRONNEN:

INTERNET:

Hoe is de kruidnoot ontstaan? (allerlekkerste.nl)